Chương trình Visa H-1B và Tác động của nó đối với Kinh tế Hoa Kỳ

Bản thông tin này cung cấp cái nhìn tổng quan về diện visa H-1B và quy trình nộp đơn, giải đáp một số quan niệm sai lầm thường gặp về visa H-1B, đồng thời nhấn mạnh những đóng góp quan trọng mà người lao động H-1B mang lại cho nền kinh tế Hoa Kỳ.

Tổng quan về diện Visa H-1B và Quy trình Nộp đơn

Visa H-1B là gì?
H-1B là loại visa tạm thời (phi di trú) cho phép các nhà tuyển dụng tại Hoa Kỳ nộp đơn xin cho những chuyên gia nước ngoài có trình độ học vấn cao làm việc trong các “ngành nghề đặc thù” (specialty occupations), yêu cầu ít nhất bằng cử nhân hoặc trình độ tương đương. Các công việc trong các lĩnh vực như toán học, kỹ thuật, công nghệ và khoa học y tế thường đáp ứng điều kiện này. Thông thường, thời hạn ban đầu của visa H-1B là 3 năm và có thể gia hạn tối đa lên đến 6 năm.

Trước khi một nhà tuyển dụng có thể nộp đơn xin H-1B lên Cơ quan Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS), họ phải thực hiện các bước để đảm bảo rằng việc thuê lao động nước ngoài sẽ không gây ảnh hưởng bất lợi đến người lao động Mỹ.

     + Nhà tuyển dụng trước tiên phải cam kết, trong đơn “Chứng nhận điều kiện lao động” (Labor Condition Application – LCA) được Bộ Lao động (DOL) phê duyệt, rằng việc sử dụng lao động H-1B sẽ không tác động tiêu cực đến mức lương và điều kiện làm việc của những lao động Mỹ có công việc tương tự.

     + Nhà tuyển dụng cũng phải thông báo cho người lao động hiện tại về ý định thuê một lao động H-1B.

Kể từ khi diện H-1B được thành lập vào năm 1990, Quốc hội Hoa Kỳ đã giới hạn số lượng visa H-1B được cấp hàng năm. Hiện nay, hạn ngạch thường niên theo luật định là 65.000 visa, cùng với 20.000 visa bổ sung dành cho các chuyên gia nước ngoài có bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ tốt nghiệp từ một cơ sở giáo dục đại học tại Hoa Kỳ (xem Hình 1).

Đối với năm tài khóa 2025, hạn ngạch này đã được sử dụng hết vào ngày 2 tháng 12 năm 2024.

Trong nhiệm kỳ tổng thống Trump đầu tiên, USCIS ban đầu từ chối một tỷ lệ lớn hơn các đơn H-1B so với bốn năm trước đó. Tuy nhiên, khi số lượng các vụ từ chối bị lật ngược ngày càng nhiều, tỷ lệ từ chối đã giảm đáng kể trong nửa sau của năm tài khóa (FY) 2020. Tỷ lệ từ chối các đơn H-1B mới cho việc làm ban đầu đã tăng từ 6% năm FY 2015 lên mức cao 24% năm FY 2018, trước khi giảm xuống 21% năm FY 2019, 13% năm FY 2020, 4% năm FY 2021, và chỉ còn 2% năm FY 2022 (hai mức thấp nhất từng được ghi nhận). Tỷ lệ từ chối các đơn xin tiếp tục việc làm H-1B là 2% trong cả FY 2022 và FY 2021, giảm từ 7% năm FY 2020 và 12% trong cả FY 2018 và FY 2019.

Quy trình đăng ký H-1B

Trước năm 2020, các nhà tuyển dụng phải nộp toàn bộ hồ sơ H-1B mà không biết liệu số lượng visa có còn hay không, vì nhu cầu thường vượt quá nguồn cung. Tháng 3/2020 (cho FY 2021, bắt đầu 1/10/2020), USCIS đã thay đổi sang quy trình đăng ký trước khi nộp hồ sơ đầy đủ. Mục đích là giảm gánh nặng cho doanh nghiệp Mỹ và cho chính cơ quan này, vốn trước đây yêu cầu nộp đủ tài liệu trước khi biết chắc có số visa hay không.

Mỗi năm, USCIS sẽ thông báo giai đoạn đăng ký, trong đó một doanh nghiệp Mỹ phải đăng ký trực tuyến cho từng lao động nước ngoài mà họ dự định nộp đơn H-1B.

Trước khi có hệ thống đăng ký, nếu hạn ngạch bị đạt trong 5 ngày làm việc đầu tiên của năm tài khóa, USCIS sẽ tiến hành xổ số để xác định đơn nào được xử lý. Từ FY 2008 đến FY 2020, hạn ngạch H-1B hàng năm đã bị “chạm trần” trong 5 ngày đầu tiên tới 8 lần.

Theo hệ thống đăng ký, doanh nghiệp Mỹ phải nộp một khoản phí (tăng từ 10 USD lên 215 USD cho mỗi đăng ký trong FY 2026). Hồ sơ đăng ký chỉ yêu cầu một số thông tin cơ bản về nhà tuyển dụng và lao động nước ngoài, khác với bộ hồ sơ chi tiết của đơn H-1B đầy đủ. Mặc dù không có giới hạn số đăng ký một doanh nghiệp có thể nộp, nhưng doanh nghiệp phải cam kết thực sự có ý định nộp đơn và không được đăng ký nhiều hơn một lần cho cùng một người lao động.

Hệ thống đăng ký “lấy người lao động làm trung tâm” (Beneficiary-Centric)

Bắt đầu từ FY 2025, USCIS thay đổi từ hệ thống dựa trên doanh nghiệp sang hệ thống lấy người lao động làm trung tâm. Thay đổi này xuất phát từ lo ngại “nghiêm trọng” về khả năng lạm dụng khi nhiều doanh nghiệp cùng nộp cho một lao động để tăng cơ hội trúng. Hệ thống mới được kỳ vọng sẽ hạn chế gian lận, bởi mỗi lao động chỉ được tính một lần dù có nhiều nhà tuyển dụng đăng ký cho họ.

Nếu số lượng đăng ký vượt quá số visa có sẵn, USCIS sẽ tiến hành xổ số. Trong hệ thống mới, USCIS đếm dựa trên số lao động duy nhất, mỗi lao động chỉ được tính một lần. Cơ quan này sẽ chọn 65.000 visa trước, sau đó chọn 20.000 suất bổ sung cho người có bằng thạc sĩ/tiến sĩ tại Mỹ.

Doanh nghiệp có đăng ký trúng sẽ có ít nhất 90 ngày để nộp đơn H-1B đầy đủ. Nếu số đơn thực tế thấp hơn số visa có, USCIS có thể tiến hành thêm vòng chọn.

Thống kê gần đây

• FY 2026: USCIS công bố ngày 18/7/2025 rằng họ đã nhận đủ đăng ký, chọn ra 118.660 lao động với 120.141 đăng ký. Số lao động hợp lệ giảm từ khoảng 442.000 (FY 2025) xuống còn khoảng 339.000 (FY 2026), tức giảm 26,9%.

• FY 2025: USCIS công bố ngày 1/4/2024 rằng họ nhận đủ đăng ký, nhưng phải tiến hành 2 đợt chọn với tổng cộng 135.137 do nhiều doanh nghiệp không nộp đơn sau vòng đầu.

• FY 2024: USCIS công bố ngày 27/3/2023 rằng đã nhận đủ đăng ký, nhưng cũng tiến hành 2 đợt chọn tổng cộng 188.400.

• FY 2023: Nhận 483.927 đăng ký, 474.421 hợp lệ, chọn 127.600 vào 29/3/2022 – đủ cho hạn ngạch.

• FY 2022: Nhận 308.613 đăng ký, 301.447 hợp lệ, nhưng phải tiến hành 3 đợt chọn tổng cộng 131.924.

Tác động kinh tế của lao động H-1B

Theo nhiều nhà kinh tế, sự hiện diện của lao động nhập cư tại Mỹ tạo ra cơ hội việc làm mới cho lao động bản địa qua 5 cơ chế:

1. Người nhập cư và người bản địa có kỹ năng khác nhau → bổ sung, không cạnh tranh trực tiếp.

2. Họ tiêu dùng và đầu tư lương ở Mỹ → tăng cầu, tạo thêm việc làm.

3. Doanh nghiệp mở rộng hoạt động tại Mỹ thay vì chuyển ra nước ngoài.

4. Người nhập cư thường tự khởi nghiệp, mở rộng thị trường việc làm.

5. Ý tưởng và sáng tạo mới từ người nhập cư thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Đặc biệt, lao động H-1B giúp mở rộng cơ hội việc làm cho người bản địa Mỹ. Nhiều ngành nghề có tỷ lệ lao động H-1B cao đều có tỷ lệ thất nghiệp thấp, kể cả giai đoạn dịch COVID-19 (2004–2023), chứng tỏ cầu lao động vượt cung.

Tương tự, một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng trong giai đoạn từ 2005 đến 2018, khi tỷ lệ lao động trong một ngành nghề nhất định là người giữ visa H-1B tăng lên thì tỷ lệ thất nghiệp trong ngành nghề đó lại giảm xuống. Một nghiên cứu khác cũng phát hiện rằng việc hạn chế visa H-1B (chẳng hạn như tỷ lệ từ chối tăng cao) đã khiến các tập đoàn đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ giảm số lượng việc làm tại Mỹ. Thay vào đó, họ tăng số việc làm tại các chi nhánh ở nước ngoài hoặc mở chi nhánh mới — đặc biệt tại Ấn Độ, Trung Quốc và Canada.

Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy tỷ lệ thành công cao hơn trong các đơn H-1B có mối liên hệ tích cực với số lượng bằng sáng chế được nộp và số lần trích dẫn bằng sáng chế. Hơn nữa, các công ty khởi nghiệp trong nhóm này cũng có xu hướng dễ dàng thu hút vốn đầu tư mạo hiểm và đạt được thành công trong việc IPO hoặc được sáp nhập/mua lại.

Các dữ liệu hiện có cũng cho thấy rằng lao động H-1B không phải là những người nhận mức lương thấp, cũng không kéo giảm lương của các lao động khác. Năm 2021, mức lương trung vị của một lao động H-1B là 108.000 USD, so với 45.760 USD của lao động Mỹ nói chung. Ngoài ra, trong giai đoạn từ 2003 đến 2021, mức lương trung vị của lao động H-1B đã tăng 52%, trong khi mức tăng của lao động Mỹ nói chung là 39%. Năm tài khóa 2019, 78% doanh nghiệp tuyển dụng lao động H-1B đã trả cho họ mức lương cao hơn “mức lương thịnh hành” mà Bộ Lao động Mỹ quy định cho loại công việc tương ứng.

Lợi ích kinh tế từ chương trình visa H-1B được cảm nhận trên khắp các cộng đồng ở Hoa Kỳ. Ví dụ, từ năm tài khóa 2017 đến 2022, khu vực đô thị New York City có số lượng đơn H-1B được chấp thuận lớn nhất (372.100 đơn, chiếm 15,2% cả nước); tiếp theo là San Jose, California (215.700); San Francisco (165.000); và Dallas (150.200).

Đại dịch COVID-19 cũng là một minh chứng rõ ràng rằng những kỹ năng mà lao động H-1B mang lại có thể đóng vai trò then chốt trong việc ứng phó với các tình huống khẩn cấp quốc gia. Chẳng hạn, trong giai đoạn 2010–2019, có 8 công ty của Mỹ sau này tham gia phát triển vaccine COVID-19 — gồm Gilead Sciences, Moderna Therapeutics, GlaxoSmithKline, Inovio, Johnson & Johnson Pharmaceuticals, Regeneron, Vir Therapeutics, và Sanofi — đã được phê duyệt cho 3.310 nhà hóa sinh, nhà sinh lý học, nhà hóa học, và các nhà khoa học khác thông qua chương trình H-1B. Ngoài ra, nhiều bác sĩ tuyến đầu chống dịch COVID-19 tại Mỹ cũng đang làm việc theo diện visa H-1B.